Wisent op de Veluwe

Vijf jaar na de komst van de wisenten naar de Veluwe is een evaluatie van het project uitgevoerd. Uit deze evaluatie blijkt dat de wisentkudde bijdraagt aan de natuurontwikkeling, wildernisbeleving en het behoud van deze bijzondere diersoort.

Terugblik
De wisent speelt een sleutelrol in de natuur. Als grote grazer heeft hij effect op het landschap waar andere dier- en plantsoorten van profiteren. Het imposante dier past helemaal bij de beleving van wild op de Veluwe en is daarmee belangrijk voor recreatie en toerisme. Goede redenen voor Staatsbosbeheer, Stichting Wisent op de Veluwe en ARK Natuurontwikkeling om de wisent terug te brengen naar de Veluwe. Vijf jaar na het loslaten van de eerste dieren, kijken de projectpartners met een uitgebreide evaluatie terug en kunnen de eerste conclusies worden getrokken voor het vervolg de komende jaren.

Door de korte looptijd en de beperkte grootte van de kudde hebben de dieren nog maar een bescheiden impuls kunnen geven aan de wildernisbeleving op de Veluwe. Ook kan de invloed van de dieren op het landschap nog verder toenemen als de kudde in aantal groeit. De kudde op de Veluwe draagt nu al bij aan het herstel van de wisent als diersoort door geboorte en (internationale) uitwisseling van dieren. Daarnaast hebben de wisenten ook al de eerste positieve effecten op het Veluwse landschap laten zien, door onder meer hun voedselvoorkeur, het snoeien van bomen en maken van zandbaden.

              Foto: Jan Ritzer

Veluwekudde helpt uitsterven wisent voorkomen
De kudde is in vijf jaar gegroeid van vier naar zes dieren. De belangrijkste reden dat het aantal dieren momenteel nog beperkt is, is omdat er tot nu toe alleen mannelijke kalfjes zijn geboren en die moeten na een paar jaar het gebied verlaten om inteelt te voorkomen. Hoewel de kudde tot nu toe bescheiden is, zijn deze dieren toch van belang voor de soort. De wisent, ook bekend als Europese bizon, is met minder dan 7000 dieren wereldwijd nog steeds een bedreigde diersoort en staat op de Rode Lijst. In Nederland leven ongeveer 70 wisenten. Door samen te werken met andere wisentgebieden in binnen- en buitenland wordt bijgedragen aan het behoud van deze zeldzame diersoort.

Aanpak van Amerikaanse vogelkers
Het leefgebied van de wisenten op de Veluwe is circa 380 hectare groot en bestaat uit heide, bos en zandvlaktes. Er zijn de afgelopen vijf jaar onderzoeken uitgevoerd naar het gedrag van de wisenten en de impact op hun omgeving. Zo wordt bijgehouden welke plantensoorten er in het gebied voorkomen en of dat veranderd is sinds de komst van de wisenten. Al snel bleek dat de dieren graag Amerikaanse vogelkers eten. Wisenten eten anders dan de aanwezige edelherten wél veel Amerikaanse vogelkers, waardoor andere plantensoorten weer de kans krijgen te groeien en deze snelgroeiende exoot in toom wordt gehouden. De poep van wisenten blijkt bovendien een bron van insectenleven en de dieren maken waardevolle zandkuilen in het gebied.

Vooruitblik
Bij de wisenten op de Veluwe zijn zo’n dertig enthousiaste vrijwilligers betrokken, die excursies begeleiden en het terrein en de dieren monitoren. Hoewel de excursies nog niet stormlopen, is er groeiende interesse en draagvlak van publiek, omwonenden en stakeholders voor dit project. Uit de evaluatie volgt het advies om in ieder geval nog vier jaar te verlengen. Dat geeft tijd om aan meer bekendheid, een grote groep dieren en meer onderzoek te werken.

Vrijwilligers Wisent op de Veluwe, foto Henny Blokhuis

Lees hier de volledige evaluatie